GAMIFIKACJA W NAUCE ANGIELSKIEGO I INNYCH JĘZYKÓW OBCYCH
Czyli co motywuje nas działania i jak wykorzystać tradycyjne gry w gamifikacji?
Jednym z fundamentów aktywności związanych z wszelkiego rodzaju grami jest rywalizacja, a jedną z głównych motywacji graczy – chęć wygranej. Te dwa współistniejące elementy to motor napędzający każdą formę rozgrywki, bez którego jakiekolwiek granie nie miałoby sensu.
Sytuacja, w której stajemy do gry, motywuje nas do działania czyniąc nas aktywnymi, a nie biernymi uczestnikami rozgrywających się na w naszej obecności wydarzeń. Chcąc wygrać koncentrujemy nasze wysiłki na przedmiocie gry, a to z kolei ćwiczy nasze sprawności i ułatwia zapamiętywanie. W praktyce grając i rywalizując bardzo skutecznie się uczymy. Nie bez przyczyny tak zwana gamifikacja (ang. gamification) zręcznie określana również grywalizają na dobre wkroczyła w wiele obszarów osobistej i społecznej działalności człowieka robiąc karierę na polu technik psychologicznych i socjologicznych, wzgobagając metody rozwoju osobistego, społecznego i zawodowego, ucząc zwiększania zaangażowania, wspólpracy, radzenia sobie z wyzwaniami i rozwiązywania problemów. W praktyce gamifikacja to nadanie konwencji gry sferom życia, które pozornie nie mają z grami nic wspólnego.
Dlaczego zatem nie zastosować mechnizamu gry i rywalizacji w przypadku nauki języka obcego? Otóż „granie” na dobre zagościło w edukacji, gdzie od lat cieszy się niesłabnącą popularnością. Wdrożenie elementów gry do nauki angielskiego lub każdego innego języka obcego to obecnie bardzo atrakcyjna technika kształcenia językowego ze względu na wysoką skuteczność i łatwość zastosowania. Co ważne, nie potrzebujemy do tego celu żadnych gier w tradycyjnym rozumieniu składających się z kart, plansz, kostek, pionków – wystarczą pomysły i sukcesywne wdrażanie ich na ścieżce edukacyjnej uczniów.
Wyznaczmy zatem zadania do wykonania, cele do osiągnięcia i nagrody do zdobycia pamiętając, aby były one odpowiednio dostosowane do wieku ucznia. Nasi ucznowie nie mogą otrzymywać zadań, które będą ich przerastały, gdyż to mogłoby ich zrazić i zniechęcić do rywalizacji. Z drugiej strony nie powinni się nudzić, powinniśmy więc nieustannie podtrzymywać ich zainteresowanie przedmiotem gry, zaangażowanie i chęć zwycięstwa. Pomyślmy też o wyznaczeniu zadań podstawowych i dodatkowych, tak aby zarówno uczniowie pracujący szybciej, jak i ci, którym uporanie się z zadaniami zabierze więcej czasu, mieli szansę poczuć się ustatysfakcjonowani własnymi osiągnięciami. Zadbajmy o to, aby uczniowie mogli ze sobą rywalizować w sposób, który nie będzie dla nich destrukcyjny, ani nie będzie wyzwalał złych emocji, a za to będzie wymagał współpracy, zaangażowania i konstruktywnego myślenia. Zadbajmy konwencję, temat przewodni i fabułę gry tak, aby nauka angielskiego w tej formie była ciekawa. W każdym wieku gamifikacja może wyglądać inaczej i możemy rozpocząć ją już w przedszkolu. W przypadku małych dzieci może to być zabawa w dom, rodzinę lub zwierzątka w lesie. Jeżeli te formy okażą się zbyt proste zaproponujmy zabawę w królestwo, magiczną krainę lub poszukiwanie skarbów. Inne, starsze dzieci z kolei być może chętniej zaakceptują formułę zabawy imitującej życie zawodowe czy funkcjonowanie firmy.
Zasadniczo każda forma gry wymagająca mówienia i interakcji z równieśnikami sprawdzi się doskonale w przypadku nauczania angielskiego lub innego języka. Dostarczmy tylko uczniom odpowiednich narzędzi językowych w postaci porzebnych słówek i zwrotów lub wskażmy źródła, z których mogą je czerpać. „Zgrywalizowanie” zajęć to również dobra metoda wspierająca naukę angielskiego u młodzieży, studentów i dorosłych.
Gamifikacja na przykładzie gier do nauki angielskiego.
Pamiętajmy, że grywalizacja to coś znacznie więcej niż tylko grywanie w jakąś grę edukacyjną uczącą angielskiego w ramach zajęć. Gra nie będzie tu już oddzielnym elementem lekcji, ale konwencją wpisaną w całą struktrę zajęć i realizowaną często przez dłuższy okres czasu. To całościowy sposób podejścia do procesu kształcenia podporządkowujący aktywność edukacyjną ucznia wykonywaniu zadań, dążeniu do celu, myśleniu strategicznemu, budowaniu postawy proaktywnej i zdrowej rywalizacji. Taka koncepcja nauczania angielskiego wymaga od nauczyciela przygotowania planu zajęć w specyficzny sposób. Gamifikując zajęcia może się on jednak podpierać gotowymi programami nauczania lub scenariuszami i pomysłami oferowanymi przez konwencjonalne gry językowe do angielskiego, gdyż wiele z nich obok prostej rozgrywki podstawowej proponuje bardziej złożone formy wdrożenia elementów gier do nauki języka – takich, które mogą być realizowane w dłuższej perspektywie czasowej. Każda z gier może być wykorzystywana jako element większej układanki edukacyjnej i łączyć się z innymi grami w bardziej złożone struktury gamifikacyjne i tematyczne. Zawarte w grach propozycje wcielania się w różne role i sytuacje komunikacyjne dopełnią linię fabularną naszego programu zgrywalizowanej nauki. Ponadto wiele gier może być wykorzystywanych wielokrotnie i na wiele różnych sposobów stanowiąc temat na zajęcia o różnej tematyce. Przykładowo gra do nauki angielskiego My Shopping List, obok prostej nauki nazw produktów spożywczych będzie przydatna w nauce robienia zakupów, mówienia o nawykach żywnościowych, układaniu piramidy żywieniowej, komponowaniu przepisów kulinarnych i gotowaniu. Z kolei gra How are you przybliży wiedzę o człowieku, zdrowiu i podstawach medycyny, a ponadto pozwoli wdrożyć się w tematykę zdrowego trybu życia. Podobnie gra Play for the Planet poświęcona środowisku naturalnemu, ekologii, rodzajom surowców i ich recyklingowi będzie promować postawy proekologiczne, prozdrowotne i zdrowy styl życia. Nawet prosta gra Picture Bingo zawiera szereg zadań angażujących inwencję i umożliwiających wielokrotne wykorzystanie jej w procesie gamifikacji zajęć z angielskiego. Pamiętajmy też, że punkty zebrane w poszczególnych grach mogą być elementem szerszej punktacji, której podlegać będą uczniowie w całym cyklu gamifikacyjnym.
Tradycyjne gry do nauki angielskiego mogą zatem skutecznie wspierać proces gamifikacji i okazać się dobrym źródłem zarówno inspiracji metodycznych, jak i gotowych materiałów do wykorzystania w nauczaniu angielskiego opartym na zasadach gry i rywalizacji.
